2019

Aetas Aurea. Sto lat filologii klasycznej na Uniwersytecie w Poznaniu 1919-2019, pod red. E. Wesołowskiej i P. Urbańskiego, Poznań 2019, Wydawnictwo Naukowe UAM, ss. 566.

To wyjątkowy prezent na stulecie poznańskiej klasyki. Zbiorowe dzieło przynosi zwięzły zarys dziejów naszej dyscypliny i biogramy pracowników związanych, wpierw z Katedrą, potem Instytutem Filologii Klasycznej. Przy tej okazji warto wspomnieć, że w sprawach historycznych nieocenioną pomocą służyli Profesorowie Seniorzy.
Największą część publikacji stanowi obszerna antologia przekładów z języków klasycznych. Całości dopełnia wybór twórczości literackiej poznańskich klasyków i zdjęć przedstawiających dzień codzienny i odświętny naszego instytutu.

Maria Marcinkowska-Rosół, Sven Sellmer, Studia nad Hathapradipiką Swatmaramy, Poznań 2019, Wydawnictwo Naukowe UAM.

Książka poświęcona jest najważniejszemu klasycznemu traktatowi o hathajodze pt. „Hathapradipika” („Lampka hathajogi”), napisanemu w języku sanskryckim w XV wieku przez jogina Swatmaramę. Zawiera obszerny filologiczno-historyczny komentarz do tego dzieła oraz szczegółowo omawia najtrudniejsze spośród poruszanych w nim zagadnień. Stanowi uzupełnienie przekładu „Hathapradipiki”, który ukazał się w Wydawnictwie Naukowym UAM w 2018 roku.

Heroica. Bohaterstwo w literaturze i kulturze europejskiej, red. A. Gawarecka, W. Szturc, E. Wesołowska, Poznań 2019, Wydawnictwo Naukowe UAM.

Autorzy tej pracy zbiorowej próbują pokazać w nowym świetle pozornie znane tematy aksjologiczne, poznawcze i tożsamościowe. 

Na kartach opracowania przewijają się postaci fikcyjne i historyczne i ich czyny odważne, nawet straceńcze, które na trwałe zapisały się w zbiorowej  wyobraźni lub takie, o których zapomniano, chociaż niegdyś tę wyobraźnię fascynowały.

Augustyn z Hippony, Kazania na Boże Narodzenie i Objawienie Pańskie, tłum., wstęp i oprac. Mateusz Stróżyński, Kęty 2019, Wydawnictwo Marek Derewiecki. 

Do niedawna sądzono, że Augustyn uważał święto Narodzenia Pańskiego za o wiele niższe rangą od świąt Paschy. Interpretacja ta oparta była na liście do pewnego kapłana, Januariusza (List 55), napisanym ok. roku 400, gdzie Augustyn powiada, że Pascha stanowi „sakrament" (sacramentum), a Boże Narodzenie jedynie „wspomnienie" (memoria). Wielkanoc dla Augustyna zawiera w sobie rzeczywiście Bożą moc, która udziela się uczestnikom liturgii, co sprawia, że wierni razem z Chrystusem przechodzą ze śmierci do życia. Pascha nie jest tylko wspomnieniem wydarzenia historycznego, ale rzeczywistym misterium, gdzie dzieje się coś realnego, choć niedostępnego dla zmysłów (łacińskie sacramentum oznacza również „misterium", „tajemnicę"). (...) Hubertus Drobner wykazał jednak, że taka interpretacja jest błędna i oparta tylko na jednym liście z wczesnego okresu działalności Augustyna. Analiza kazań na Boże Narodzenie pokazuje, przeciwnie, że biskup Hippony widział w uroczystości Narodzenia Pańskiego również „sakrament", podobny do Paschy, choć nie tak znaczący. W kazaniach tych bowiem pojawiają się określenia takie jak „tajemnica" (mysterium), „uświęcenie" (consecratio) oraz właśnie „sakrament" (sacramentum), wskazujące, że wspólna celebracja 25 grudnia oznacza rzeczywiste uczestnictwo w Bożych tajemnicach. W teologii Augustyna słowo sacramentum odnosi się do jakiegoś materialnego, istniejącego w czasie i przestrzeni przedmiotu, wydarzenia lub słowa, które nie tylko jest znakiem rzeczywistości wiecznej i niematerialnej, ale ma moc wznoszenia duszy od tego, co materialne, ku temu, co duchowe, zgodnie z neoplatońską wizją rzeczywistości.

Jan Wikarjak, Teodozja Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa 2019, Wydawnictwo Naukowe PWN

Na tym podręczniku wychowały się pokolenia, nie tylko filologów klasycznych, ale wszystkich uczących się łaciny. Od pierwszego wydania w 1978 r. książka na stałe weszła do kanonu lektur. Jednak czas mija i zawarte treści musiały ulec rewizji i uaktualnieniu. Tego zadania podjęła się córka Autora - dr Teodozja Wikarjak. Obecne wydanie jest już dwunastym, ale zarazem pierwszym przekazującym aktualne ustalenia nauki.